Browsing Tag

Clara Frago

Blog

BEGIAK MARGOTZEA

                UTZI MUSEOAK HITZ EGIN DEZAN

Patrimonio para jóvenes-entzako ekitaldi bat antolatzera leku batera hurbiltzen naizenean (herri bat, museo bat..), gutxitan joaten naiz zer egin nahi dudan aldez aurretiko ideia batekin. Bertara iristea erraza edo zaila den, nolako harrera jasotzen dudan etab. kontuan edukitzen dut. Museo batean, erakusgai dagoen bilduma behin eta berriro begiratzen dut. Hitz egin diezadan uzten dut. Hori egin nuen Lizarrako Gustavo de Maeztu museoan ere eta proiektu ezberdinak atera dira bertatik. Horietako bat, “Los Mundos de Maeztu”, aurreko sarreren artean topa dezakezue blog honetan. 2018eko gure lehen ekitaldietako bat izan zen.

                   BEGIAK ETA AURPEGIAK

“Pintarse los ojos” ordea, ez zen bat batean sortutako idea bat izan. Museoan Clara Fragoren argazkiak ikusten eta martxan dagoen bideo baten gidoia prestatzen ari ginela izan zen.

Maeztuko pertsonaien aurpegi eta begien tratamenduak ez zirudien joko asko ematen zuenik. Baina, eman egin zuen

      BATZUEI ETA BESTEEI GALDETU

Museoa iradoki nuen eta idea ona iruditu zitzaien. Kasu honetan emakumezkoen audientziarekin saiatu nintze, eta hauei ere gustatu egin zitzaien. Beraz, museora joan nahi zuten makilladore profesionalak bilatzea besterik ez zen falta.

              MAKILLADOREAK BILATU (ETA AURKITU)

Izena zuten profesionalak aurkitzean datza, baina Patrimonio para jóvenes-en aurrekontu eta aukeretara iritsiko direnak. Ez zen ain erraza ordea. Batzuk oso garestiak ziren, besteek ez zidaten bermerik ematen edo euren programatzeko modua eta seriotasuna ez nituen gustuko. Beste batzuk berriz, ez zuten Iruñatik kanpora lan egiten.

Azkenean, Arturo Nuez eta Ana Cuadradorekin topo egin nuean, Bobbi Brown enpresakoak. Bila nenbilena topatu nuean.

   ERAKUNDE EZBERDINEN ARTEAN LAN EGITEAREN PLAZERRA

Ekitaldia; Arturo eta Anaren, patrimonio para jóvenes-en eta museoaren arteko komunikazio ariketa bat izan zen. Komunikazio on horren ondorio izan zen ekitaldi polit hau. Maeztuko artelanen artean ibilaldi labur bat egin ondoren, batez ere begien tratamendua kontuan hartuaz, Arturo eta Ana tailer praktikora zuzendu ziren.

             AHOLKU SINPLEAK ETA KLASE OSO PRAKTIKOA

Arteaz, mihiseez eta giro onez inguratutako klase oso atsegina izan zen.

Gainera, museora hurbiltzen ziren bisitariak harritu genituen gure ispilu, margo eta pintzelekin… baina ez margolanak egiteko baizik eta gure aurpegiak margotzeko.

      PUBLIZITATEKO KARTEL ON BAT

Beti bezala, Clara Fragok oso kartel polita diseinatu zuen ekitaldia zabaltzeko. Eta beste behin, sentsazio bera: ekitaldi bakoitza, ideiak, korreo trukea.. prestatzen pasatzen dugun denbora… eta ondoren, Patrimonio para jóvenes-en historia izatera pasatzen da dena.

Geroz eta historia sendo eta liluragarriagoa. Mila esker denoi. Hurrengo egunean, Arellanoko kanpai jotzearen inguruan hitz egingo dugu.

Blog

Amestutako arkitekturak

          BISITA DELA ETA
Urtarrilak 17an Iruñako zabalgunean zehar irteera bat egin genuen. Jarduera hori prestatzen, beste begi batzuekin irakurri, begiratu, eta ikusi nuen hiriko gune hura, gaur egun ongi ulertzen ez dena. XIX. mende amaierako eta XX. mende hasierako eraikinak bilduta, ia izkutatuta, beste moderno, altuago eta, nahi bada, inpersonalagoak diren gaurko eraikinekin. Lehen ikusi ez nituen xehetasunez ohartu nintzen. Eta bisitan zehar, partehartzaileek iruzkin berdina egin zuten; ez nintzen honetaz ohartu orainarte…
Gaiak interesa sortzen zuen eta beraz, haritik tira behar zen.

ARGAZKIGINTZA BIDE BEZALA
Argazkigintza erakusketa bat prestatzeak Patrimonio para Jóvenes-en bi helburu nagusienekin bat egiten du. Alde batetik, artea eta hondare kulturala zabaltzea, eta bestalde gazte profesionalei bultzatzea. Azaroan lokal egoki bat aurtzeko beharrezko kudeaketak egin ziren. Handia izatea komeni zen, jente asko ibiltzen zen gune baten eta lehen zabalgunean bertan edo gertu aurkiztea.

Erakusketaren egoitz izatea bi erakundeei proposatu zitzaien: Tres Reyes Hotela, argazkietako eraikinen gertutasunagatik. Eta La Caixa-ko egoitza zentralari, Carlos III.ean. La Caixarekin egin genuen aurrera eta lanari ekin genion.

GABONETAN ZEHAR LAN EGITEN

Abendu hasieratik, Clara Frago dagoeneko fotografiatu zituen etxe hauen barrena ibili zer berriro. Oraingoak mantsoago, jente gabe, bere kamaran zehar begiratzen zentratuta, ia espiritua jasotzen, eraikin hauen eta haien portal batzuen aztikeria. Eskertzen diegu Cámara de Comercio-ri, Residencia de Mades Reparadoras-i eta Joaquín Maya Musika Eskolari haien barrualdeei argazkiak ateratzeko emandako erraztasunak, edo leihoak eta azoteak uztea goitik argazkiak ateratzeko.
Urtarril hasieran, Clara Fragok bere argazkigintza lana aurkeztu zuen La Caixa-n. Izugarri gustatu zitzaigun, noski. Eta orain gutxi gelditzen da zuek guztiok ikusi ahal izateko. Martxoak 1etik aurrera eta apirilak 15era arte, La Caixa-ko egoitza zentralean, Avenida de Carlos III Iruñan, erakusketaz gozatu ahal izango duzue.

JUAN ROLDÁN MARZOREN AZALPEN DISEINUA
Zer nahi dugu azaldu eta nola argazki hauekin? Erakusketa hau begiratzera, xehetasunak aurkitzera eta horietaz gozatzera gonbidapen bat da. Gozatze sentsazio hori, lasaitasuna, ezin da zaratarekin
lortu. La Caixa-ko guneak gaizki onartzen du koloretako erakusketa bat. Argazkiak berez txuri-beltzean aurkitzen dira. Beste garai bateri begi-keinua dira baita ere.


Beste kontu bat: Argazkiek ezin diete ikusleei ez bezeroei traba egin. Irtenbidea? Panelean zintzilik pita gardenarekin, airean esekita diruditela. Beste osagai bat sortzu nahi duen amets giroarentzat. Honela, ikusleak sartzera gonbidatzen dien ateak ikusiko ditu, igotzeko eskilara batzuk, beste portal batera eramango dien leihoak, behatxulo batera, eta berriro beste leiho batzuetara.


Nola pentsatu izan da argazkiek behar duten ordena? A5 imprimaketa bidez egindako saioetan, formato handian ikusgai jarriko diren irudiekin.

LAN ONA TALDE ON BATEKIN
Hilabete askoen zehar, Juan Roldán eta Clara Frago lanean aritu dira, modu zehatz batean, gauzak mantso pentsatzen, xehetasunekin gozatzen. Patrimonio para jóvenes-entzat poztasun ikaragarria da erakusketa hau eraman ahal izatea. Eskerrik asko La Caixa-ri gure ekartean, Juanen eta Claran jarri duten konfidantzagatik. Bulegotik pasatzen diren bezero eta persona guztientzat, Iruñako Lehen Zabaleraren arkitektura ederrarekin harritzeko aukera bat izatea espero dugu. Hazkuntza lotsati hura, harresien behera botatzea baina lehen. Pena merezi du ongi ezagutzeak babesteko.

Blog

#Maeztubidaia

      ESTELLA EZ DA EGUN BATERAKO BAKARRIK

 

Santiago bidean bertan, Lizarra hain aberatsa da paisaian, artean eta kulturan, denbora bat bertan igarotzea pena merezi duela. Edota askotan bertara itzultzea. Gogorarazi behar da baita ere bere ingurua interes handikoa dela.

Duela denbora asko Patrimonio para Jóvenes-ek San Pedro de la Rúa bisitatu zuen. Eliza izugarria, zaharberritua, eskailera eta sarrera ikusgarriekin, baitaratzera bultzatzen duen barrualdearekin eta klaustro interesgarri batekin ere.

 

Oraingo honetan, justu horren aurrekaldera joan gara: Gustavo de Maeztu museora. Arretaz ezagutzera gonbidatzen zaituztet. Sartu hemen

    GURE BISITA. ANTOLAKETA.

Azaro bukaeran eta abenduko lehen asteetan, museoko zuzendariarekin harremanetan jarri nintzen, Camino Paredes ekin eta bisitetaz arduratzen denarekin, Natalia Gentico. Adeitasun handiz gure bisitarekin laguntzera eta hura erraztera eskaini ziren. Clara Frago egin zituen lehen argazkiak eta kartela diseinatu zuen. Jada aurreko urtetik, elkartean gure jaudunaldiak komunikatzen interes handia ari gara jartzen.

Honela lan egin zuen Clarak goiz batean

Eta honela geratu zen kartela

A ze atsegina den mantso lan egitea, jente sutsuarekin eta prestakuntzan hainbeste maitasunekin inplikatzen denarekin.

Leku batean agertzen naizenero, eta bertakoek nigan uste osoa dutela ikusten dudanean izugarri eskertzen dut. Eta aldi berean erantzukizun handia sentitzen dut. Gu jasotzen gaituen erakunde baten altuerara egotean datza. Edo behintzat, saiatzea.

       BISITA

“Los mundos de Maeztu” izenpean, Nataliak margolariaren egongelen zehar eramateaz gain, bere bizitzara, familiara, bidaietara, esperientzira, kezketara, garaiko testuingurura, eta honela, bere marrazteko erara eraman gintuen: Gaiak, pertsonaiak eta une bakoitzean aukeratutako koloreak.

Barre egiteko uneak ere egon ziren, mihisetako eszenak antzeratzen genituenean bezala.

Los novios de Vozmediano” bezalako musika ere hautatu genuen margolanentzat. Nataliak Blur to the end, “Evening party” obraren parean etzutea proposatu zigun. Ikusi Evening party eta entzun kanta hemen.

Ez zen bertan bukatu alde kreatiboa. Gustavo de Maeztu museoa, hilabete batzuk iraungo dituen lan audiobisualaren abiapuntua da. Pistak ematen goaz eta hauek sare sozialetan jarrai ditzazkezute #Maeztuelviaje #Losextrañossucesos eta noski #Patrimonioparajóvenes -en.

Bukaeran Lizarra ederretik ibili ginen eta, nola ez, goiza janaurreko batekin errematatu genuen.

 

Ez dut sarrera hau bukatu nahi gai batez mintzatu gabe. Eta honakoa da gaia: gure aurtengo jarduerak eta martxan dagoen bideoa 2018 año Europeo del patrimonio cultural-aren zigilupean daude. Zigilua ikus dezakezute gure web orrian arrosa izugarri edeeeeeerreaan.

Hurrengora arte.

 

 

Blog

SAN MARTIN DE UNX-EN IBILALDIA

 

URTE HASIERAKO ELKAR AURKITZEAK

Gabonetan zehar elkar ikustea Patrimonio para jóvenes-en ohiko zerbait bat da. Oraingoan, San Martin de Unx izan da leku hautatua. Ujuétik oso gertu dago, ia aurreko urtean utzi genuen lekutik hastea dela esan daiteke. Edo, hobeto esanda, oso kilometro gutxitara. Bertako kaleetan zehar ibiltzea, herriaren goialdean dagoen San Martin de Tours eliza bisitatzea eta berriketa jostagarri batekin janaurreko bat hartzea. Beste gauza askoren hartean, 2018. urtean egin nahi genituzken irteerei buruz hitz egiten aritzea. Honelakoa izan zen geure goiza.

 

 

HAUSNARKETAK

Observando la iglesia de San Martín de Unx

Bisitaldi honek, erraza izan beharko zuenak, bere zati konplexuagoak izan zituen. Horietako bat, adin ezberdintasuna. Plazer bat da, behar bat dela ere esango nuke, neska eta mutil gazteagoak etortzea. Baina DBH 2ko jendea, 15 urte nagusiago diren profesionalekin batera izatea, lan eta hizketa, erritmo eta antolamendu ezberdinak izatera derrigortzen gaitu. ¿Nola gainditu dezakegu hau? Denon aldetik dagoen jarrera onari esker eta, azken finean, esperientziak denbora banatzen laguntzen dizulako, nolabait esateko.

Beste zati konplexu bat ere bazegoen: Honelako bisitaldiak eduki finkokoak ez direla Javierri ulertaraztea, ez dugula eliza bisitatzera datorren orori emango litzaioken azalpenik nahi. Asmo onarekin, publiko eta San Martin de Tourseko bisitak eramatera ohituta, azalpen (onak) baina desegokiak eta luzeak ematen zituen Javierrek gure jentearentzat. Laister ohartu zen arazoaz eta niri utzi zidan azalpenak ematen… Eta eskertu nion, asko eskertzen diot.

Hondarea bizi eta sentitzea, leku baten azalpen tekniko, kronologiko bat jasotzearen oso ezberdina da. Bisita luze horiek, zehatzak, profesionalentzat, Historiako ikasle, Artearen historiaren ikasle, eta interesa duten guztientzat oso behargarriak dira.

Patrimonio para jóvenes-en helburua, dagoeneko ez duenarengan interesa sortzea da. Beraz, bisitek berezko dinamika behar dute izan. Ikusten dutena, dakiten beste zerbaitekin erlazionatzea lortu behar dugu. San Martin de Tourseko kriptari buruz, gogoratzen al zarete San Salvador de Gallipienzoko kriptaz?

Gazteei hitz egiten utzi nien. Haien berezko interpretazioak egin zituzten San Martin de Unx-eko bataioko pila irudien aurrean. Ondoren, Javierrek egitarau ikonografikoa azaldu zuen.

Detalle de un personaje en la pila bautismal. San Martín de Unx

Baina berriz ere Javierri gelditzeko eskatu behar izan genion 🙂 “Ikonografiari buruz…” galdera bat, zer da ikonografia???? Honela bakarrik jarraitu ahal izan genuen.

KRIPTARI BURUZ

Kriptara jeistea gehien gozatu zuten momentu bat izan zela uste dut. Eta sentipen anbiguoak sortu zizkien, sortu zizkigun: alde batetik leku txikiaren lilurapena, elizaren desnibel handi bat saihesten duenak, eta beste une batzuetara eramaten gaituenak. “Film batean izango bagina bezala da” esan zuen norbaitek. Beste alde batetik, zaharberritzearen txuri ia kutsugabea, asmatu daitezkeen polikromiaren abarrak… mmmm zein berria iruditzen zaidan kripta hau…

Guneetara sarbidea beti dugu gustoko. Eta gainera inspiradorea da. Clara Frago– ren El Patrimonio tiene vida berriz ikustera, edo lehen aldiz ikustera gonbidatzen zaituztet. Bideo horretan, San Salvador de Gallipienzoko kriptaren bideoak lilura berezia sortzen du.

    ZOZKETA BAT

Urtean zehar askotan egiten ditugu zozketak eta lehiaketak (horretako dirua badugu jejeje). Urte hasiera, Errege egunaren bezpera, une egokia iruditu zitzaigun. Bisita honetan beraz, gau bat igarotzeko aukera zozkatu genuen (ostatua eta gosaria bi lagunentzat Hotel Heredad Beragu )

Hemen naukazue zozketaren unean, Javierren, gure gidariaren begirada arretatsuaren aitzinean, atzekaldean.

Poltsa paper txuriez beteta zegoen, tolestuta eta itxita. Paper baten bakarrik jartzen zuen “Heredad Beragu”. Paper hori ateratzen zuenak irabaziko zuen. Eta Marta Castaño izan zen. Begira zein pozik zegoen

UMORE APUR BAT

Ibiltzea, gazteenentzat korrika egitea, janaurrekoarekin batera, bisitaren amaiera izan zen. Katuen partaidetzarekin.

Gazteenak kaleetan zehar korrika igo eta jeisten egon ziren, kaleetatik galtzera eta aurkitzera jolasten, baita katuak jarraitzera ere. Herriko katuak… Zoaz haien bila… Baina, beno, denetarik egon zen, eta nagusiagoen hartean… hemen utziko dizuet argazki bat, mila hitz baina gehiago balio duena.

“A ze herri polita”, “Ez genuen ezagutzen”, “Zein ondo pasa dugun”. Hau entzutea, misio konplitua dela esan ahal izatea da, behintzat, misio konplitua urteko lehen bisitan.