Hemen daukazue Arte Jaurdunaldien programa euskaraz. Ikastaroa gazteleraz izango da.
Nafarroa
UTZI MUSEOAK HITZ EGIN DEZAN
Patrimonio para jóvenes-entzako ekitaldi bat antolatzera leku batera hurbiltzen naizenean (herri bat, museo bat..), gutxitan joaten naiz zer egin nahi dudan aldez aurretiko ideia batekin. Bertara iristea erraza edo zaila den, nolako harrera jasotzen dudan etab. kontuan edukitzen dut. Museo batean, erakusgai dagoen bilduma behin eta berriro begiratzen dut. Hitz egin diezadan uzten dut. Hori egin nuen Lizarrako Gustavo de Maeztu museoan ere eta proiektu ezberdinak atera dira bertatik. Horietako bat, “Los Mundos de Maeztu”, aurreko sarreren artean topa dezakezue blog honetan. 2018eko gure lehen ekitaldietako bat izan zen.
BEGIAK ETA AURPEGIAK
“Pintarse los ojos” ordea, ez zen bat batean sortutako idea bat izan. Museoan Clara Fragoren argazkiak ikusten eta martxan dagoen bideo baten gidoia prestatzen ari ginela izan zen.
Maeztuko pertsonaien aurpegi eta begien tratamenduak ez zirudien joko asko ematen zuenik. Baina, eman egin zuen
BATZUEI ETA BESTEEI GALDETU
Museoa iradoki nuen eta idea ona iruditu zitzaien. Kasu honetan emakumezkoen audientziarekin saiatu nintze, eta hauei ere gustatu egin zitzaien. Beraz, museora joan nahi zuten makilladore profesionalak bilatzea besterik ez zen falta.
MAKILLADOREAK BILATU (ETA AURKITU)
Izena zuten profesionalak aurkitzean datza, baina Patrimonio para jóvenes-en aurrekontu eta aukeretara iritsiko direnak. Ez zen ain erraza ordea. Batzuk oso garestiak ziren, besteek ez zidaten bermerik ematen edo euren programatzeko modua eta seriotasuna ez nituen gustuko. Beste batzuk berriz, ez zuten Iruñatik kanpora lan egiten.
Azkenean, Arturo Nuez eta Ana Cuadradorekin topo egin nuean, Bobbi Brown enpresakoak. Bila nenbilena topatu nuean.
ERAKUNDE EZBERDINEN ARTEAN LAN EGITEAREN PLAZERRA
Ekitaldia; Arturo eta Anaren, patrimonio para jóvenes-en eta museoaren arteko komunikazio ariketa bat izan zen. Komunikazio on horren ondorio izan zen ekitaldi polit hau. Maeztuko artelanen artean ibilaldi labur bat egin ondoren, batez ere begien tratamendua kontuan hartuaz, Arturo eta Ana tailer praktikora zuzendu ziren.
AHOLKU SINPLEAK ETA KLASE OSO PRAKTIKOA
Arteaz, mihiseez eta giro onez inguratutako klase oso atsegina izan zen.
Gainera, museora hurbiltzen ziren bisitariak harritu genituen gure ispilu, margo eta pintzelekin… baina ez margolanak egiteko baizik eta gure aurpegiak margotzeko.
PUBLIZITATEKO KARTEL ON BAT
Beti bezala, Clara Fragok oso kartel polita diseinatu zuen ekitaldia zabaltzeko. Eta beste behin, sentsazio bera: ekitaldi bakoitza, ideiak, korreo trukea.. prestatzen pasatzen dugun denbora… eta ondoren, Patrimonio para jóvenes-en historia izatera pasatzen da dena.
Geroz eta historia sendo eta liluragarriagoa. Mila esker denoi. Hurrengo egunean, Arellanoko kanpai jotzearen inguruan hitz egingo dugu.
ESTELLA EZ DA EGUN BATERAKO BAKARRIK
Santiago bidean bertan, Lizarra hain aberatsa da paisaian, artean eta kulturan, denbora bat bertan igarotzea pena merezi duela. Edota askotan bertara itzultzea. Gogorarazi behar da baita ere bere ingurua interes handikoa dela.
Duela denbora asko Patrimonio para Jóvenes-ek San Pedro de la Rúa bisitatu zuen. Eliza izugarria, zaharberritua, eskailera eta sarrera ikusgarriekin, baitaratzera bultzatzen duen barrualdearekin eta klaustro interesgarri batekin ere.
Oraingo honetan, justu horren aurrekaldera joan gara: Gustavo de Maeztu museora. Arretaz ezagutzera gonbidatzen zaituztet. Sartu hemen
GURE BISITA. ANTOLAKETA.
Azaro bukaeran eta abenduko lehen asteetan, museoko zuzendariarekin harremanetan jarri nintzen, Camino Paredes ekin eta bisitetaz arduratzen denarekin, Natalia Gentico. Adeitasun handiz gure bisitarekin laguntzera eta hura erraztera eskaini ziren. Clara Frago egin zituen lehen argazkiak eta kartela diseinatu zuen. Jada aurreko urtetik, elkartean gure jaudunaldiak komunikatzen interes handia ari gara jartzen.
Honela lan egin zuen Clarak goiz batean
Eta honela geratu zen kartela
A ze atsegina den mantso lan egitea, jente sutsuarekin eta prestakuntzan hainbeste maitasunekin inplikatzen denarekin.
Leku batean agertzen naizenero, eta bertakoek nigan uste osoa dutela ikusten dudanean izugarri eskertzen dut. Eta aldi berean erantzukizun handia sentitzen dut. Gu jasotzen gaituen erakunde baten altuerara egotean datza. Edo behintzat, saiatzea.
BISITA
“Los mundos de Maeztu” izenpean, Nataliak margolariaren egongelen zehar eramateaz gain, bere bizitzara, familiara, bidaietara, esperientzira, kezketara, garaiko testuingurura, eta honela, bere marrazteko erara eraman gintuen: Gaiak, pertsonaiak eta une bakoitzean aukeratutako koloreak.
Barre egiteko uneak ere egon ziren, mihisetako eszenak antzeratzen genituenean bezala.
“Los novios de Vozmediano” bezalako musika ere hautatu genuen margolanentzat. Nataliak Blur to the end, “Evening party” obraren parean etzutea proposatu zigun. Ikusi Evening party eta entzun kanta hemen.
Ez zen bertan bukatu alde kreatiboa. Gustavo de Maeztu museoa, hilabete batzuk iraungo dituen lan audiobisualaren abiapuntua da. Pistak ematen goaz eta hauek sare sozialetan jarrai ditzazkezute #Maeztuelviaje #Losextrañossucesos eta noski #Patrimonioparajóvenes -en.
Bukaeran Lizarra ederretik ibili ginen eta, nola ez, goiza janaurreko batekin errematatu genuen.
Ez dut sarrera hau bukatu nahi gai batez mintzatu gabe. Eta honakoa da gaia: gure aurtengo jarduerak eta martxan dagoen bideoa 2018 año Europeo del patrimonio cultural-aren zigilupean daude. Zigilua ikus dezakezute gure web orrian arrosa izugarri edeeeeeerreaan.
Hurrengora arte.
Ibilaldi bakoitzaren atzean, ideia bat.
Patrimonio para Jóvenes-en gertatzea ohikoa zen. Eta berriro ere gertatu da. Ekaineko arratsalde batean Urroz Villa ezagutzera gerturatu ginen. Iruñeatik gertu, San Martingo azokarengatik da ezaguna herria. (Hasi baina lehen, kontsultatu egitaraua hemen nahi baduzu) Bere azoka handia, eliza eta erretaularengatik da ezaguna. Paisaia ere izugarria da.
Bertan ezagutu genuen Urrozeko liburu saltzailea. Liburuz beteriko bere etxeak liluratu egin gintuen. Eta elkarrekin antolatu genuen urrirako ekintza bat. Urria… Hain urrun zegoen… Benetan zegoen hain urrun? …
Pertsonaiak liburuarekin Urrozeko erretaulean
Urria iritsi zen eta honela iritsi da kolaborazioa ere. Alde batetik, nagusiak Libros con Historia-ren egoitzan bildu ziren, liburuei eta arteari buruz hitz egiteko.
Aldi berean, txikienak erretaulari buruzko taller batean ari ziren lanean. Lehenengo begiratu, gunea ikusi, zein eszena ezagutzen dugu? Ikusten ahal ditugu pertsonaiak liburuekin? Nortzuk dira? Zer irakurtzen dute?
Erretaul batek agertoki eta irudi mordoa eskaintzen ditu batera, eta garrantzitsua da, veraz, irudien irakurketa ordena aurkitzen laguntzea. Esanahia banaka eta mezua elakrrekin.
Ulertzeko eta gozatzeko, prismatikoak erabiltzea proposatu genien. Gazteak bakarka eta humeak nagusien laguntzarekin.
Humeen erantzunei buruz
Humeek beti harritzen gaituzte haien logika izugarriarekin. Edo nagusi bati inoiz bururatuko ez litzaizkioken ideiekin. Ariketa hauetan, hitz egiten uztea oso garrantzitsua da, entzutea. Baita arrazoitzea eta haien erantzunen zergatia azaltzea ere.
Urrezko unea da haien behatzeko gaitasuna hobetzeko, imaginazioa eta haien izaera sortzeko.
Erretaula berrinterpretatzea
Erretaulera egindako bisitaren motzaren ondoren, atarira irten ginen. Bertan, mahai batzuetan, ikusitako liburudun pertsonaiak marrazteko proposatu genien.
Kartoi gogor batzuk ere eman genizkien, itsatsitako urre kolorezko kartulinekin, non argizarizko margoa jarri eta ondoren urratu egin zituzten. Honela kolorea eman eta marrazkiak pertsonaien erropetan nola egiten ziren ulertu zuten.
Ondoren, nahi izan zutenek, haien artelanak parrokian bertan utzi zituzten.
Eskerrak:
Mila esker Urroz-eko liburu saltzaileari gurekin lan egiteagatik. Mila esker udaletxeari eta parrokiari. Eskerrik asko gurasoei, zuen humeak ekintza honetara ekartzeagatik.
Urrozen inoiz egon ez zaretenoi, hasieran esandakoa; Orain une ona da. Azokaz goza dezakezute urriak 11 eta 12an.
Europako Ondare Jaurdunaldiak zirela eta
Aurten, Europako Ondare Jaurdunaldien goiburua honakoa da: “Ondarea eta natura. Aukeraz betetako paisaia”. Patrimonio para Jóvenes-etik goiburu hau kontuan hartzen duten jarduera pare bat antolatu ditugu.
Aukeraz beteriko paisaia: Berrikuntza
Modaren bidez tradizioa eta oraina bateratzea. Hau izan da gure proposamena. Paisaia eta ondare kulturala diseinu inspirazio bezala.
Honela, Beatriz Azanza eta Ainhoa Arriazu, BeiA firmaren sortzaileak, Patrimonio para Jóvenes-ekin elkarlanean aritu dira. Neguko bilduma bat sortzea proposatu genien, bi osagaietan oinarrituta: Folklorea eta paisaia.
Folklorearentzat, Morón de Almazán-en Soriako janzki ezagunaren Museoko bilduman eta monumentuen enparantzan oinarritu ziren (begiratu blogeko aurreko sarrera, gazteleraz edota ingeleses aurkitu dezakezute).
Paisaiaren inspirazioarentzat Nafarroa aukeratu dugu. Gallipienzoko herria, Sanguesako merindadean.
Zergatik Galipentzu?
Paisaiaren aberastasunarengatik, bere antzinako kaleak film bateko antzeztokia dirudite, San Pedroko eta San Salvadorreko elizak. (Aurreko urtean San Salvador bisitatu genuen. Irakurri hemen) Eta Nafarroako jende askok oraindik ezagutzen ez duelako. Bisitatzea merezi duten herri txikiei atentzioa emateko era bat da.
Gainera, hotel txiki eta liluragarri bat dago. Heredad Beragu. Turismo kulturalean, kalitatezkoan, herrian bertan lana sortzean eta paisai eder baten barnean giro xarmagarri bat sortzean apustu egin du.
BeiA-ren bilduma berria aurkezteko toki ezin hobea zen.
ETA IZUGARRI ONDO PASA GENUEN
Eguraldi ona genuen lagun. Adin guztietako jentea, eta noski Beatriz eta Ainhoaren familikideak hotelean elkartu ginen. Amon-aitonak lehen ilaran, haien hilobei zoriontsu eta harro entzuten.
Asosiazioa aurkeztu zen ekitaldian, eta gero Galipentzu inspiraturako bilduma. Koloreak, apaingarriak, dena paisaian eta hotelaren dekorazioan zegoen inspiratuta.
Oso orijinala Aragoiko ibaiaren ibilbidea adorno bezala poltsaren barneko poltsiko moduan ikustea.
Aurkezpenak ordu erdi iraun zuen. Gero lorategiaz, ikuspegi ederrez eta askari izugarriez gozatzen igaro genuen arratsaldea.
Hotel Heredad Beraguko jabeen adeitasuna.
Eskerrak eman nahiko genizkien Patxi eta Ramon-i, Hotel Heredad Beraguko jabeak, harreragatik. Gugan apustu egin zuten eta gutaz fidatu ziren ekitaldia ospatzeko. Guztia izan zen arreta eta elkarlan liluragarria.
Giro internazionala
Mexiko eta Estatu Batuetako ikasle batzuk ere etorri ziren. Paisaiak txundituta utzi zien. Herri zaharretik paseatu ziren lagun berriekin, eta ezin zuten sinetsi ere egin honelako pelikulako antzeztokian aurkitzea.
Pena bat da ikasle askok denbora eta dirurik ez aurkitzea kilometroak ibili eta arratsalde batez honelako leku bat bisitatzeko.
Nafarroako hondareari denbora eskaintzeak pena merezi duela erakusten jarraituko dugu
Iruñara joatea?…
Iruñarrek, Cuencako eta Miranda de Ebroko lagun batzuekin Pastranara bidaiatu zutenetik, alderantzizko bidaia tokatzen zen. Ausartu beharra zegoen. Joan etorrian zebiltzanak, ausartu beharra zuten bai, ohiturekin amaitzera, jente berriarekin harremanetan jartzera, korreo bidez bakarrik hitz egin zuten familiekin elkarbizitzera. Celia eta nik alde batean eta bestean ematen genuenaren bermea zuten, besterik ez.
Zer datorkizu burura “Iruña” entzutean? – Izan zen nire galdera. San Fermin jaiak; bereziki, entzierroa. Berdina Nafarroari buruz.
Klixeen paradoxa
Sare sozialen munduan bizi gara, sarbide erraza eta azkarra daukagu edozein erako eduki edo informaziora. Eta hala ere, paradoxa moduan, klixeek jarraitu egiten dute, baita ezjakintasunak eta informazio ezak ere. Pastranakoa honakoa pentsatzen zuten: Nafarroa=Iruña=San Ferminak.
Nafarrek, Pastranara bidaia proposatu genienean, ez zuten lekuaren inguruko ezagutzarik.
Edukia hautatzea
Astebukaerako bidaia batean, gauza gehiegi ikusi nahai ez izatea da hoberena. Patrimonio para Jóvenes-etik gauza txikiak lortzea proposatu genuen, zehatzak eta eskuragarriak. Harresiak, Santiago Bidea, eta gastronomía izango ziren bisitaldiaren oinarriak. Ezin zen falta, jakina, entzierroaren ibilbidea, eta Nafarroaren Errenazimentuari buruz zertxobait, aurreko bisitaldiaren oinarria.
Zein berdea den Iruña!
Hiriarekin kontaktuan arreta deitu zien lehen gauza izan zen. Yamaguchi parkea, Gazteluaren itzulera eta Zaldi Txuriko bistak.
Udaletxeko plaza, mundo guztiari bezala, txikia iruditu zitzaien. Telebistatik eta txupinazoko argazkiengatik, jendeak handiagoa irudikatzen du. Parkeak, Gotorlekua, Alde Zaharra, Zaldi Txuria eta Iruña Café-a izan zen gure ostiraleko ibilaldi express-a.
Arratsaldeko seietan trenez iritxi zirela kontuan hartuta, ez zegoen gaizki. Eguraldi onak eta ordu aldaketa, egun luzeagoekin, asko laguntzen zuten.
Larunbata:
Goizean, harresien interpretazio gunera joan ginen. Bigarren Zabalgunetik paseoan joan ginen, Zezen plaza eta Media Luna-ren ikusiaz. Harresien interpretazio gunea atsegingarria da, bakoitzak nahi duen lekuan gelditzeko aukera eskaintzen du, eta erosoa da.
San Miguel parrokiako erretaularen bisitatxoarekin jarraitu genuen, Iruñako Katedralarentzat egin zen erretaula, eta agian, Nafarroako Errenazimenduko obra interesgarrienetako bat. Edo behintzat, gure eskura dagoen hoberenetako bat astebukaera estu honetan.
Nola begiratzen dugu erretaul bat? Kaleak eta gorpuak, eskulturak, kontatzen diren historiak. Zura zizelkatzea, horitzea eta erregostea izan ziren bisitaren oinarriak.
Nota hartu behar zuten, behintzat buruz. Hurrengo egunean beste erretaul bat ikusi behar zuten eta bakoitzat zein izan zuen gustokoen esan beharko zuen, eta zergatik.
“Klasiko galduezina Nafarroako udaberrian”
Honela definitzen da pintxoen astea bere web orrian. Eta kontuan izan genuen, noski izan genuela. Ibilaldi eta bisitaz beteriko goiz batek honelako zaporetsu bukatu behar zuen…
Eta hortan ere zorte ona izan genuen. Pastranako lagunen bisita pintxoaren astearekin bat zetorren
Eta Puente La Reina-n arratsaldea
Gure Pastranako lagunek Santiago Bideko zati bat ikusi zuten Iruñan. Baina Santiago Bideaz gain beste zerbait ikusteak ere pena merezi zuen. Puente La Reina aukeratu genuen. Santiago Bidearen zatia ibili genuen herrian zehar, zubiraino, eta ondoren askaria. Santiago Bideari buruz hitz egiteko aukera bat. Gutxinaka, Nafarroa urte osoan zehar zein interesgarria den ohartzen ziren gure lagunak, ez San Fermin astean soilik.
Igandea. Amaiera Ororbian
Historia hasi zen leku berdinean bisitaldia bukatzea. Bai, modari buruzko jarduera antolatzean, San Julian de Ororbia erretaulean hasi zelako truke historioa. San Julian de Ororbia izan zela istorio honen hazia esan liteke.
Zein erretaul duzue gustokoago, hau edo atzoko San Miguel? Ez zen guztien adostasuna lortu. Zein ezberdintasun ikusten duzue? Antzekotasunen bat?
Oroimena lantzeko, behaketa, eta batik bat erlazionatzeko eta alderatzeko galdera batzuk.
Ororbian Tere eta Miguel agurtu genituen, Patrimonio para Jóvenes-en senar-emazte oso maitatuak. Haien herrian hartu gaituzte bihotzez eta herri hau bisitatu dugun oro etxean bezala sentiarazi gaituzte. Hiru belaunaldiren bilera, ondare biziaren igorpena, elkarrizketaren bidez, bilgunea, tira, komunikazioa
Ororbian ez ginen txoko atsegingarriaz ahaztu, garbitokia. Zaharberritua eta oso ondo zaidua, etnografiari, ogibide zaharrei, bizitzeko era, eta zehazki, errekaren ondoko biziari buruz hitz egiteko leku ona. Batán de Villava-ko bisita gogorarazteko, negu hotz haietan. Ikasturtea badoa, badoa…
Asko gelditzen da egiteke
Behin bideak ireki direla, ibili egin behar dira, haietara bueltatu, iniziatiba berrietan pentsatu. Eta horretan gabiltza. Patrimonio para Jóvenes beti dago bidean. Hondarra utzi nahiean, oroitzapen ona, eta batik bat, batik bat, maitasuna eta parte-hartzaileen arteko komunikazioa sustatu. Aste ona izan
Ibilaldi berezi bat
Iruñako alde zaharretik ibilaldia egun batean egin daiteke. Goiz batean, ordubetean. Daukagun denboraren edo interesaren arabera. Posible da, herria aurkitzen duenak, eta Curia kalean gora doanak, Caballo Blanco-ra iristean, denbora luzea, baina oso luzea igarotzea, batik bat eguraldi ona badago. Denok nahi dugu ikuspegiez eta Mesoiaz gozatu, bai kanpotarrek eta baita bertakoek ere. Hemen ikus dezakezu Mesoiaren web orria. Iruñako burguak bisita adeitsu bat merezi dutela esan daiteke. Gai honi buruz gehiago jakiteko egin klik hemen eta ikusi, Iruñako burguak izena duen taberna bat ere badago. Hau da bere web orria. Guk goiz bat eskaini genion San Cernin-eko burguari. Eta era berezi batean egin genuen, garaiera handitik hasita.
Zabaltza bat Ansoleaga kalean
Lagun batek esan zidan bere zabaltzatik ikuspegi izugarri politak zeudela. Eta ez nuen zalantzarik izan. Humeekin joaten uztea eskatu nion, San Saturnino beste ikuspuntu batetik ikus zezaten. Bertatik gailentzen zen San Cernin, eliza hau ezagutzen den bezala.
San Franzizko plazako gaur egungo liburutegiko teilatuak aurrez aurre behatzea goiz hartako beste opari bat izan zen. Bere garaian “La agrícola” eraikina izandakoa, Banka eta Aseguruen Elkartearen ekimenez. Ondoren, Gran Hotel, denbora gutxiz.
Eraikin izugarria, historiarekin, sartu eta irten egiten gara gaur egun bertatik zihurrenik bere jatorriaren inguruan galdera askorik egin gabe. Cáramara de Comptos-en patio izugarria garaieratik ikustea ere gozamena izan zen. Leku pribilegiatu bat Cámara de Comptos-en arreta jartzeko eta eraikinaren historia errepasatzeko
Fermin Erbiti-ren liburu bat
“La Cámara de Comptos. Historias de la casa más antigua de Pamplona y su entorno” liburu izugarri ona da. 163 orrialderekin eta argazki mordoekin, era atsegingarri eta interesgarrian azaltzen du Cámara de Comptos eraikinaren ibilbidea, instituzioa eta inguruaren anekdota mordoa. Liburu hau izan nuen gidatzat ibilaldian zehar. Liburua irakurtzea gomendatzen dizuet. Iruñako eraikin zibil zaharrenaren erabilera mordo eta ezberdinak, dagoeneko existitzen ez den jauregi bat, gaur egun Mainsonave Hotelaren atzealdea dagoen lekua… txakolin baten historia, iruñako orfeoiaren egoitza… eta bitxikeri askoz gehiago irakur daitezke Erbitiren obra interesgarri eta dokumetatu honetan.
San Cernin-eko eliza
Edo San Saturninokoa. Bi izenekin da ezagun Iruñean. Bisita hau ere berezia izan zen. Eliza gotikoa kapila barrokoarikin konparatu genuen. Zer ikusten duzu bertan? Nabaritzen ahal dituzu bi lekuen arteko ezberdintasunak? Zeintzuk? Batek besteak baino gehiago baitaratzen zaitu? Zer iradokitzen dizu bakoitzak? Gotiko eta Barrokora hurbiltzeko modu bat egokia, esperientzia eta ikuspen pertsonalaren bidez. Orokorrean, denek zuten gustukoago gotikoa.
Argazkigintzarako aukera
Borja Centeneraren egun handia izan zen. Argazkilariak bakarrik sartzen diren zulotxoetan sartzeko aprobetxatu zuen. Atera zituen argazkiak paregabeak dira. Argazkigintza probatzeko esperientzia polita, leku ezberdinak esploratuz harrituta geratzeko.
Amaitzeko, sarrera
Eliza bisitatu ondoren, eta kalean jende gutxiago zebilela aprobetxatuz, visitaren amaieran sarrera arretaz ikusteko aukera izan genuen. Denak aurretik ikusi Gabe zuten zerbaitetan fijatu ziren: polikramiaren aztarnetan. Nola izango ote zen kolorea hainbat eta hainbat Erdi Aroko eraikinetan.
Goiza, indarrak pintxo batzuk janez errukuperatzen bukatu genuen. Pozik eta harrituta hiri batek bere historiaz kontatzen duen guztiarekin. Baldintza batekin kontatzen digu gainera: entzuteko, begiratzeko eta poliki poliki bere kaleetan zehar paseatzeko prest egotea, dena dakigula gure gain hartu gabe.
Beti egon daitezke sorpresak. Beti. Iruñakin mantso mantso paseatzera gonbidatzen zaituztet, bizi zareten hiri guztietan zehar. Egun ona pasa dezazuela.
2016/17 ikasturtea hasi da. Blog-a poz handiarekin berriro hartzen dut. Oraingoan, Deigaztelutik, iaz agurtu ginenetik hurbil jarraitzen du istorioak.
Kilometro batzuk gorago bagoaz, Arellanora. Lizarraldeko lurraldean jarraitzen dugu.
Arellano oroimenean
Batzuk orain dela denbora txiki bat Arellanoko Etxe Erromatarrari egin genion bisitan egon ziren. Bere mosaikoetaz oroitzen ziren, baita jatorrizkoez ere, Madrileko Museo Arqueologikoan kontserbatzen direnak. Ni Arellanoz oroitzen naiz orain dela urte batzuk kotxearekin izan nuen istripu txiki batengatik, garrantzirik gabekoa. Oraingoan, eguraldi onak eta jendearen adeitasunak egunaz gotzatzea lortu zuten.
Talaia zoragarria
Bere dorre-talaia bilatu beharreko zera da, ez dugu erraz bidean aurkitzen. Erromanikoa da, XII. Mendekoa. Oinarri karratua dauka.
Zaharberritua dago eta interes kulturaleko ondasuna da. Edonor sar daiteke eta bista zoragarriak dauzka.
Taldearen argazkian, ezkerratik hasita, laugarrena Alvaro de Goñi da. Bere herria maite du eta adeitasun ikaragarriaz San Roman Eliz Nagusia erakutsi zigun.
San Roman Eliza
Ondare ikusgarria, dorre ederra dauka, Monjardineko dorrearen parekoa. Inguruak bertan sartzera eta gelditzera gonbidatzen gaitu. Dena oso ondo zainduta dago. Sartzeak ez du dezepzionatzen. Hauxe erran genuen Alvarok San Roman eliza ireki zigunean. Paretan dauden margoek atentzioa erakartzen dute. Nafarroan dagoen adibide bakarra, parrokiari buruzko azalpenak biltzen dituen liburuxkan agertzen den bezala. Bertan, Pedro Luis Etxeberria, EHUko Artearen historiako irakaslea dena, aipatzen da.
Bitxikeri bat. Arellanoko frisoa, magnificat-aren inskripzio bat daukana, Siguenzako katedralaren parekoa da.
Erretaulak gure begiradak erakarri zituen, Kristobal deunaren ohorean. Alvarok azaldu zigun bezala, bere ikonografiaz gain, Arellanon bidailariak, Ama Birjina, arranoak eta karabelak gehitu dira.
Presbiterioaren ondoan, margo gotikoen arrastoak ikus daitezke
Istorio batek beste batera darama
Oso ondo pasatzen ari ginen, baina beste sorpresa bat falta zen. Dorrean, ezkil batean hau ageri zen idatzia: Victoriana Arizaletaren oroimenean. Paisaiaz, argiaz gozatu genuen eta Victorianari buruz ikertzea erabaki genuen, Alvaro de Goñik eta Marta Castañok hartu zuten lan hau bere gainean. Hau beste istorio bat da eta sarrera berri bat merezi du. Hurrengora arte.